Invloed van voedingssupplementen,kruiden en voedsel op Tacrolimus (=Prograft,Advagraf) .

Het is je ondertussen voldoende bekend dat je levenslang medicatie moet nemen om afstoting van je nieuwe lever te voorkomen.Dit zijn de bewuste immunosuppressiva. Iedere patiënt heeft zijn eigen schema en persoonlijke dosis maar meestal neem je ook Prograft en later Advagraf beiden gekend als tacrolimus.

Deze medicatie wordt opgevolgd door het meten van de dosis ( spiegel ) in het bloed. Immunosuppressiva hebben een indrukwekkende bijsluiter want de lijst van mogelijke bijwerkingen is lang maar je arts heeft een zeer brede ervaring op dat vlak en zoekt naar de meest geschikte pillen en dosis. De nierwerking wordt eveneens goed in het oog gehouden en je dieet , vochtinname , interactie met andere medicatie, geen alcohol drinken enz  zijn  ook voor de goede werking van je immunosuppressiva van groot belang.

De dosis tacrolimus in je bloed kan stijgen bij het nuttigen van  pompelmoes. Dus pompelmoes zowel als vrucht of als sap is verboden.

Wees aandachtig op een receptie waar men fruitsap schenkt en vraag naar de samenstelling als men je een mocktail aanbiedt.

Andere citrusvruchten zoals clementines zijn veilig maar hou het bij 1 portie.

Dat is eigenlijk het algemeen advies : overdrijf niet !

Anderzijds is het gekend dat St Janskruid de werking van tacrolimus kan verlagen wat zeker ook de bedoeling niet kan zijn.

Waar men nog minder van weet is het effect van ginseng, groene thee, Wuhzi ( Chinese kruiden) en melatonine.Hier is het advies kristalhelder, experimenteer niet, zet geen zelfmedicatie van vroeger verder, bespreek alles wat je neemt of wenst te nemen met je hepatoloog.

Alcohol beïnvloedt tacrolimus en is ook om deze reden derhalve verboden. Zelfs een kleine hoeveelheid alcohol kan een reactie uitlokken bvb allergische reactie en onwel worden.

Marihuana maar ook producten met cannabis (bvb olie) worden eveneens afgeraden.

Wil al het voorgaande nu zeggen dat je geen curcuma aan je curry mag toevoegen of een ginsengkoekje kan eten ?

Het antwoord is opnieuw dat je in niets mag overdrijven dus zowel op vlak van de inname maar ook niet in het verbieden of waarschuwen.

Men mag ook niet vergeten dat er geen gouden standaard is, mensen verschillen en reacties of bijwerkingen hangen af van individuele kenmerken dat is ook de reden waarom elkeen verschillende voorschriften krijgt van in te nemen medicatie en dosis.

Neem uw medicatie op de voorgeschreven momenten samen met een evenwichtig dieet.

Incidenten die uw ‘spiegel’ beïnvloeden zoals een inname vergeten, hevige diarree, braken, uitdroging enz zijn geen faits divers , contacteer je zorgverlener om het te melden en wacht niet tot er complicaties optreden.

Uw arts doet bijzonder veel moeite om voor u de best mogelijke therapie uit te werken, respecteer de instructies en zorg dus goed voor jezelf.

Guido

Bronnen:

• Controversial interactions of Tacrolimus with Dietary      Supplements, Herbs and Food

                Milosz Miedziaszcyk et al

                Pharmaceutics 2022

• org (transplant center)

Microgroenten – Supersnelle oogst

Bij kiemgroenten oogst je de zaden met hun wortels en de jonge stengels. Bij microgroenten ga je te werk net als in een echte moestuin. Je hebt zaden en water, én een groeimedium nodig. Keukenpapier is ideaal, maar het lukt ook op een dun laagje aarde van 2 cm dik. Verder heb je een waterdichte schaal of bord en afdekmateriaal nodig.

Respecteer de regels rond hygiëne.Koop zaden van een goed merk die vrij zijn van Salmonella en E Coli ( zie verpakking). Inspecteer je oogst op geur en kleur, niet goed is voor de compost.Altijd goed spoelen voor consumptie.

Microgroenten kweken

In tegenstelling tot kiemgroenten heb je voor de teelt van microgroenten wel licht nodig. Zoek dus een mooi plekje voor het raam om je teelt te starten. Gebruik je keukenpapier, vouw dat dan vierdubbel en leg het op een bord of schaal. Bestrooi het gelijkmatig met kiemzaden. Giet voldoende water in de schaal zodat het papier al het water op kan nemen. Dek de schaal of het bord af met bijvoorbeeld eenzelfde bord en laat alles zo rustig twee tot drie dagen staan. Kijk elke dag even of er al wat kiemt. Wanneer de jonge kiemplanten hun groei starten, haal je de bedekking weg. Geef je micro-moestuin elke dag voorzichtig een beetje water of gebruik een plantenspuit om alles licht vochtig te houden.

Microgroenten oogsten

Na een tot twee weken zijn de planten tot 5 tot 7 cm gegroeid en kun je ze oogsten. Gebruik een fijne schaar om je oogst vlak boven de grond of het groeimedium af te knippen. Nog even naspoelen en klaar voor gebruik.

Welke microgroenten kies je?

Je kunt starten met tuinkers, radijs, rucola en mosterd en na een beetje meer ervaring verder gaan met broccoli, rode kool, basilicum, prei, melde…

Belangrijke tips

• Zaai niet te dicht zodat alle zaadjes mooi naast elkaar liggen en de ruimte hebben om zich goed te ontwikkelen.
• De mooiste schaaltjes en bakjes, zelfs mini-kasjes kun je vinden door verpakkingsmateriaal van groenten en fruit uit de supermarkt te hergebruiken. Druiven, bessen, en microgroenten in de winkel zitten vaak in mooie schaaltjes en doosjes die ideaal zijn om microgroenten in te kweken.
• Je kunt experimenteren met andere groenten maar let op voor ‘giftige’ zaailingen zoals tomaat, paprika, aubergine en aardappels. En kies voor snelle groeiers en kiemers, worteltjes en peterselie vragen te veel tijd..
• Behalve met keukenpapier kun je werken met zaaigrond, cocosvezels, jute, eierdozen… maar zorg dat je met zuiver materiaal werkt. Alle afval, je groeimedium, kan dan gewoon op de compost of bij het groenafval.

In de keuken

• Kiem- en microgroenten groeien niet alleen snel, ze zijn ook ideaal om snel te verwerken. Gekiemde pitten zijn lekkerder en voedzamer om te gebruiken in noten- en zadenpaté. Radijs- en preikiemen zijn ideale smaakmakers in soepen en sausen. Alles wat je oogst past perfect om een salade meer kleur en smaak mee te geven en is ideaal om sausen en vinaigrettes op te peppen. En uiteraard zijn deze groenten en kruiden perfect om je dagelijkse smoothie of groentesapje nog iets extra’s mee te geven.

Tot slot

• Bij de teelt van kiemen en microgroenten mik je niet op volume, op hoeveelheid. Je kiest ervoor om dagelijks even heel kort met je teelt bezig te zijn en om ook elke dag wat te kunnen oogsten en proeven. Het is een ideale methode om onafhankelijk van de seizoenen, dus ook midden in de winter, verse groenten te kweken. Zo’n intensieve micro-moestuin houdt je elke dag even geboeid, geeft je elke dag iets om naar uit te kijken. De supersnelle oogst geeft je elke dag wat extra energie en bevat super-efficiënte vitamines en voedingsstoffen. Precies wat we elke dag nodig hebben.

Bron : Stadstuinieren

                               Wat eten we ?

Salade van erwtenscheuten, roodlof ( of witlof ) en noten.Dressing naar smaak.

Komkommerrolletjes gevuld met mix van pittige microgroenten, fetakaas en kruiden olie.

Erwtensoepje met doorsmakende scheuten en lepel kokosroom.

Maar eerst kweken en het plezier om elke dag eens te gaan kijken, is top.

Wat is de meest gezonde voeding ?

Na wetenschappelijk onderzoek was er eensgezindheid.

 Hieronder een lijstje van supergezonde ingrediënten, neem het mee naar de winkel en begin maar al te fantaseren wat je deze week gaat klaarmaken.

Misschien heb je nog niet voldoende energie om lang in de keuken te staan, hou er rekening mee en kies voor eenvoudige gerechten. Werk in etappes, maak groenten op voorhand schoon en hapklaar.

Stoom ze op een ander moment. Als het etenstijd is , breng je alles samen en gebruik je de microwave als snelle en gemakkelijke hittebron.

Hier je lijstje

        Avocado

• Eieren
• Groene bladgroenten, boerenkool is superfood
• Noten
• Zaden en pitten
• Havermout
• Bosvruchten met blauwe bessen aan de top
• Quinoa
• Knoflook - alleen als beperkte toevoeging in een gerecht, geen capsules of olie
• Vette vis ( wilde zalm, sardines, makreel, ..)
• Zoete aardappelen
• Pure chocolade ( hoog cacaogehalte)
• Zeewier en algen (wakame)

Mijn voorstel voor een eenvoudige maar smaakvolle dag ?

Ontbijt

Havermout, volle melk,en blauwe bessen

Lunch

Avocado geplet met wat citroensap, een gekookt ei, enkele chilivlokjes, takje groen kruid en enkele gehakte hazelnoten of walnoten op een geroosterde meergranenboterham

Tussendoor

Handvol noten

Avond

Stukje gepocheerde zalm , scheut kwaliteitsvolle olijfolie en  gedresseerd met algen of zeewier, diepvriesspinazie zonder room maar met een teen knoflook en goed afkruiden met peper en nootmuskaat, zoete aardappel

Laat dessert

Stukje ( of 2) pure chocolade , Italiaanse espresso

Shake ( Griekse yoghurt, bosvruchten mix )

Enkele nuttige tips en opmerkingen

• Hou er rekening mee dat je handen soms nog behoorlijk trillen en/of niet zo krachtig zijn
• Wees dus zeer voorzichtig met messen en openen van blikken want je wil echt geen bloed in de keuken ( laat je helpen of pas technieken van voorzichtigheid toe)
• Iedereen blijft de dieetrichtlijnen volgen die individueel werden voorgeschreven, ze zijn perfect toepasbaar op de suggestie van dagmenu
• Ingrediënten die veel kalium bevatten heb ik beperkt maar bij kaliumbesparend dieet bespreek je uiteraard alles met je zorgverlener
• Diepvriesspinazie zonder room is even voedzaam als verse spinazie maar een stuk sneller klaar.Direct de microwave in. Afwerken met room of olie of beetje boter indien toegelaten. Goed kruiden en geen zout nodig.Ik voeg bij het opwarmen ook enkele in partjes gesneden kerstomaatjes toe. Het oog wil ook eten.
• Verse bosvruchten zijn duur maar in veel bereidingen ( zoals shake) is diepvries even goed.Deze producten blijven hun vitamines behouden.
• Geraffineerde suiker is te vermijden, gebruik ahorn of dadelstroop. Een goede suikervervanger in warme bereidingen is Zusto.
• Baristas beweren dat een echte (!) Italiaanse espresso ’s avonds geen invloed heeft op je slaap en persoonlijk moet ik hen gelijk geven maar het is individueel
• Tot slot : vlees in het lijstje ? Ik heb het verzwegen maar ja , het is lever die op 1 staat want dit zit boordevol essentiële elementen maar ik besef dat niet iedereen dit zo lekker vindt deels door een jeugdtrauma of de schoolrefter of om recentere redenen. Persoonlijk ben ik een groot favoriet van Fegato alla Veneziana dus goed gebakken met lekker veel langzaam gestoofde ajuin.

Guido

—————————————————————————————————————————————-

Deze bijdrage kwam tot stand na het lezen van een artikel van  Terry Schouten, GezondheidswetenschapperBSc Gezondheidswetenschappen, MSc Zorgmanagement, Post HBO Leefstijl- en vitaliteitscoach op de site gezondeten.nl die aan onze vzw de toelating heeft gegeven om content te gebruiken mits bronverwijzing.

https://gezondeten.nl/voeding/top-14-meest-gezonde-voeding voor het originele artikel

Drink voldoende water is het voorschrift

maar  ……….    is dat nu echt zo moeilijk?

Water is belangrijk zowel tijdens ons herstel als nadien.

We nemen toch wel veel medicatie, onze nieren staan onder druk, het is zeer belangrijk dat we niet uitdrogen. Water zuivert en filtert.

Schenk je nu een glas water in. Trakteer jezelf, kies voor een mooi glas dat niet geurt naar de vaatwasser.

A propos ,water is geur- en smaakloos. Soms heb je de indruk dat kraantjeswater een lichte chemische geur heeft, maar als het water even rust in een karaf verdwijnt dat.Flessenwater is naar eigen keuze maar let op met zoutgehalte. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar Ginstberg uit Oosterzele maar Topbronnen uit Brakel hebben bij nierpatiënten een ster.

In Italia kan je praktisch in elke zaak een ander merk water bestellen, er zijn meer dan 300 merken gecommercialiseerd.

De hoeveelheid per dag is gemiddeld anderhalve liter maar er zijn veel factoren die om een aanpassing vragen.

Het klimaat, sport en inspanningen, leeftijd ( dorstgevoel vermindert met ouder worden ), enz.

Vraag aan je arts wat voor jou gepast is.

Lees de rest van deze tekst ook eens en denk voor jezelf wat je kan verbeteren.

Het begint al na het ontwaken, tijdens de nacht verlies je veel vocht en dus heb je een droge mond. Drink een glas water om de dag te beginnen. Kamertemperatuur drinkt soms vlotter.

Maar er zijn ook culturen ( Nepalezen enz. ) waar ze ‘s morgens zweren bij enkele glazen warm water. Nadien schakelen ze over op thee met melk en kruiden.

Overdag zal je  negen van de tien keer gewoon vergeten te drinken.

Je plast minder en je urine is donker van kleur en dat zie je als leverpatiënt liever niet.

Vergeten drinken voorkom je door een fles water voor je neus te hebben staan. Je wordt er zo constant aan herinnerd om te drinken. 

Spreek voor jezelf af hoeveel je wil drinken en  binnen welke tijdspanne. 

Wij moeten meerdere keren per dag medicatie innemen. Maak van die automatische slok een vol glas water.

Probeer altijd een flesje water mee te nemen want er is niet altijd een reserve in de buurt.

Een hervulbare fles staat niet alleen leuk, maar is ook nog eens beter voor het milieu.

Water drinken kan al gauw vervelen. Dus kan je bijvoorbeeld een schijfje komkommer of citroen aan je water toevoegen.Ook verse munt.

Stukjes fruit ( bessen…) in ijsblokjes invriezen.

Er is eveneens veel keuze in ( suikervrije) siropen om voor kleur en smaak te zorgen.

Glasrand inwrijven met limoen maakt het ook aangenamer.

Vooral de geuren maar ook de kleuren zorgen voor een aangenaam moment van waterverpozing.

Koppel het drinken van water aan andere vaste rituelen en momenten.

Drink een glas water voor elke maaltijd en een glas voordat je naar bed gaat.

Koffie- en theeliefhebbers weten dat ze gegarandeerd iets meer naar het toilet zullen moeten. Italianen, mensen in de Balkan en anderen drinken steevast een glaasje water bij hun vingerhoedje smaak. Dit reinigt de slokdarm beweren ze maar in elk geval compenseren ze een beetje van het vochtverlies dat zal volgen.M

Voeding, supplementen en veiligheid.

Behoorlijk wat medicatie maar ook voeding en voedselsupplementen kunnen je immunosuppressiva beïnvloeden dus verzwakken of versterken. Het kan de reden zijn van je onwel of ziek voelen maar evengoed je nieuw orgaan in gevaar  brengen.

Telkens een (andere) arts een nieuw medicament voorschrijft, is het belangrijk om te vragen welke effecten dat kan hebben op je immunosuppressiva.

Algemeen gesproken is het sterk af te raden om te starten met gelijk welk kruidensupplement na je transplantatie.Er zijn goede redenen daarvoor:

• deze producenten zijn niet verplicht om te bewijzen dat hun supplement effectief of veilig is
• de hoeveelheden werkzaam product in de pillen zijn zelden gelijk met alle risico’s van dien
• er is te weinig informatie over de invloed van de supplementen op je immunosuppressiva, als je niet weet wat de risico’s zijn dan neem je die producten beter niet

In de waarschuwingscampagne van het CBG worden tien kruiden eruit gelicht: ginseng, rode salie, kurkuma, ginkgo, groene thee, knoflook, mariadistel, sint-janskruid, valeriaan en rode zonnehoed. Daarbij gaat het niet om kruiden zoals ze in de keuken worden gebruikt bij het koken, zoals een teentje knoflook of een theelepel kurkuma, maar om plantenextracten die in hoge concentraties in capsules of drankjes zijn verwerkt. Hetzelfde geldt voor groene thee. Eén kopje kan geen kwaad, maar meer dan een halve liter kan er al voor zorgen dat medicijnen zoals bètablokkers minder goed werken. In de toekomst zal het CBG de lijst uitbreiden met nog meer kruiden.( CBG is College Bescherming Geneesmiddelen , Nederland).

Sommige lotgenoten krijgen een tekort aan vitaminen en of mineralen en klachten/bloedonderzoek zal dat aan het licht brengen.Hoewel de meerderheid van deze supplementen safe zijn, start je beter niet uit eigen beweging met een kuur maar neem je wat de arts aanbeveelt.

De overgrote meerderheid van wat je eet of drinkt is veilig, overdrijf niet in hoeveelheden en varieer.

Er zijn echter een aantal zaken die een slechte invloed hebben op de medicatie tegen afstoting en daar is het opletten geblazen.

Wat is NIET toegelaten ?

• granaatappel
• pompelmoes
• pomelo
• bloedappelsienen
• zwarte drop

Deze vruchten of snoep maar ook als sap hebben de slechte eigenschap om je medicatie tegen afstoting te versterken wat voor ongewenste gevolgen zal zorgen.

De inname van bovenstaande blijft behoorlijk lang nawerken in het lichaam.

Men moet ook marihuana vermijden, roken van gelijk wat is sowieso taboe want je longen moeten sterk blijven, maar marihuana in gelijk welke toepassing bvb spacecake of cannabisolie is verboden want je medicatie gaat te hard doorwerken en complicaties veroorzaken.

Sinaasappelen en citroenrasp hebben geen nadelige effecten.

Voedselveiligheid

Neem de basisregels van keukenhygiene steeds in acht ook als je niet getransplanteerd bent maar onze lotgenoten moeten nog meer opletten gezien het gevaar op infecties.

Temperatuur en tijd kunnen in de keuken het werk grondig verstoren dus zorg dat alles goed en proper voorbereid is. Kook op zuivere werkvlakken.Rauw gevogelte is een groot gevaar voor voedselbesmettingen dus goed reinigen van alles wat daar mee in contact komt.

Let op met overschotjes, voedsel dat in een warme omgeving staat zoals een buffet of een BBQ.

We eten GEEN rauw vlees, vis, iets met rauwe eieren, schaal- en schelpdieren, ongepasteuriseerde zuivel, zeker niet het eerste jaar na de transplantatie.

Afhankelijk van het transplantatiecentrum is men al dan niet strenger in verbieden en vermijden van voedsel. Er zijn ook mensen die gevoeliger zijn voor voedselinfecties en in  combinatie met hun onderdrukte weerstand nemen ze best geen risico’s.

Zeker buitenhuis heb je geen zicht op hoe men in de keuken,omgaat met hygiëne en wat de kwaliteit is van de ingrediënten. In dergelijke situaties kan  je maar beter je vlees een vis goed doorbakken bestellen en kijken wat je eet. Neem geen risico’s met oosterse rauwe visgerechten, gerookte waren, oesters. Mosselen zijn geen probleem op voorwaarde dat ze goed geïnspecteerd werden en dat ze gekookt worden volgens de regels van de kunst.Je steak is beter meer uitgebakken dan wat je vroeger gewoon was. Rosbief, wild, paté kunnen risicovol zijn. Voedsel waar lever werd in verwerkt, kan men beter vermijden.

Groenten en fruit moeten altijd gewassen worden.

Kazen zijn best gemaakt van gepasteuriseerde melk.

Gezondheidsvoordelen van noten

Noten zitten boordevol gezonde voedingsstoffen. Denk bijvoorbeeld aan ijzer, vitamine E, vitamine B1, onverzadigde vetten en eiwitten. Het is wetenschappelijk bewezen dat het eten van ongezouten noten beschermt tegen hart- en vaatziekten. Daarnaast bevatten onbewerkte noten ook geen e-nummers.

Het eten van ongezouten noten verlaagt het LDL-cholesterol. Er zijn twee soorten cholesterol, namelijk het LDL- en HDL-cholesterol. LDL-cholesterol blijft hangen in de bloedvaten, waardoor de bloedvaten dichtslibben.

Gevolgen hiervan zijn een verhoogd risico op een hartinfarct en hart- en vaatziekten. HDL-cholesterol haalt juist het cholesterol in het bloed weg en vervoert dit naar de lever. Het eten van noten zorgt er dus voor dat er minder LDL-cholesterol aanwezig is in de bloedvaten.

Daarnaast lijkt er een relatie tussen het dagelijks eten van ongezouten noten en een verlaagd risico van 30% op hart- en vaatziekten. Dit is ook te verklaren door het verlaagde LDL-cholesterol.

Ook geven de vezels in de noten gezondheidsvoordelen. Vezels dragen bij aan een soepele spijsvertering, een vol gevoel na het eten en een verminderd risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker.

Nadelen van het eten van noten

Doordat noten veel onverzadigde vetten bevatten, zitten er relatief veel calorieën in noten., namelijk ongeveer 160 kcal in 1 handje noten (25 gram). Dit is de reden dat er geadviseerd wordt om niet meer dan één handje noten per dag te eten.

Ook worden er veel gezouten noten verkocht. De hoeveelheid zout verschilt per soort en merk, maar dit is al snel 1 gram zout per 100 gram. Dit is 17% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH). Onbewust krijg je veel zout binnen, wat kan leiden tot een te hoge bloeddruk.

Daarnaast kun je klachten krijgen van het eten van noten als je allergisch bent. Je kunt bijvoorbeeld eczeem krijgen op de huid. Ook zijn jeukende bulten een veel gehoorde klacht

Meer zonnebloempitten eten

Zonnebloempitten zijn zeer goed voor je. De voedingsstoffen in de zaadjes helpen mogelijk het risico op veelvoorkomende gezondheidsproblemen zoals hartaandoeningen te verminderen. Ook verhogen ze je energieniveau.

Wees wel terughoudend met deze gezonde zonnepitjes. Ze zijn namelijk erg rijk aan calorieën en cadmium. Hierdoor kunnen grote hoeveelheden ongewenste bijwerkingen hebben, zoals gewichtstoename en nierbeschadiging.

• Strooi ze over een salade of fruitsalade
• Roer ze ‘s ochtends door je havermout
• Meng ze door een smoothie
• Strooi ze over je yoghurt
• Voeg ze toe aan roerbakgerechten
• Strooi ze over gesauteerde groenten
• Voeg ze toe aan groenteburgers
• Gebruik ze in de pesto in plaats van pijnboompitten
• Maal de zaden fijn en gebruik ze als krokant korstje voor vis
• Voeg ze toe aan gebakken producten, zoals brood en muffins

Tot slot : zaden,pitten en noten moeten zo bewaard worden dat ze niet kunnen schimmelen want dat is extreem gevaarlijk voor transplantatie patiënten. Koop geen grote hoeveelheden en zorg dat de versdatum goed zichtbaar is. Lijnzaad is zo een gevoelig product.

Bron : Gezondeten.nl